Laat ons het hebben over een van uw belangrijkste stakeholders: politici. Als bedrijfsleider hebt u vaak moeite om in te schatten hoe politici en ‘de politiek’ functioneren. Dat frustreert u, soms. U scheldt stiekem wel eens op politici en wil dan met dat hele ‘circus’ niets meer te maken hebben. ‘Politiek, politiek, ik ben er niet , ik ken ze niet’*

Ondernemers verzuchten vaak dat ‘de politiek’ hen niet begrijpt. Maar mogen we de bal even terugkaatsen: wat begrijpt u als ondernemer van ‘de politiek’? Bingo. 

Verwacht hier in 500 woorden geen synthese van het college van professor Carl Devos of een samenvatting van de codex ruimtelijke ordening. Wij brengen u slechts een aantal invalshoeken die uw inzicht verscherpen, het u mogelijk maken beter te anticiperen op politieke processen en uw verwachtingen beter ijken. 

Politieke besluitvorming

Politieke besluitvorming is niet louter een juridisch proces of een formele procedure, er komt veel meer bij kijken. De politieke dynamiek heeft z’n eigen logica, ook al vindt u er niets logisch aan. Politici moeten onder meer rekening houden met wetten en regels, verkiezingen, bestuursakkoorden, interne partijwerking, coalitie-afspraken, allerlei administraties, het brede publiek en een lokale achterban, jurisprudentie, klassieke en sociale media, persoonlijke relaties en netwerken, maatschappelijke trends, andere projecten en dossiers, … Kortom een bijzonder complexe omgeving waarin at the end of the day ook knopen worden doorgehakt. Bijvoorbeeld of u al dan niet een vergunning krijgt voor uw project.  

Waar een politicus continu mee bezig is: ruimte zoeken binnen zijn begrenzingen om zelf initiatief te kunnen nemen. Als u hem/haar daarbij kan helpen, staat de deur wagenwijd open. ‘Win-win’, klinkt bekend? Bovendien zijn politici informatiejunks, die graag als eerste nieuws krijgen. Ook daar liggen kansen. Maar kom liefst niet pas als het ‘van moeten’ is. Ga niet alleen aankloppen als u iets te vragen hebt. Kom niet alleen met prolemen maar ook met oplossingen. Werk gestaag aan de uitbouw van een breed politiek, en liefst ook ambtelijk, netwerk. Dan kan u tijdig politiek contact nemen en begint u al met een grotere kans op slagen. Politiek contact nemen kan formeel, door een afpsraak bij een kabinet, of informeel: u spreekt de politicus bijvoorbeeld aan op de volgende Voka-receptie. Niet omdat u, op basis van ‘ons kent ons’, zomaar een en ander kan regelen. Wel omdat u zo wederzijds kennis en vertrouwen opbouwt. 

Hoe werkt dat concreet bij een vergunningsaanvraag?

Wel, bij complexe of gevoelige dossiers is het sowieso beter om vooraf bij de betrokken administratie en/of politici langs te gaan. Als early warning en om al een aantal richtlijnen mee te krijgen over wat haalbaar is en waar moeilijkheden om de hoek loeren. Dan krijgt u vooraf ook al een beeld van de ruimte waarover een politicus beschikt. Want de eerste fase van een vergunningsaanvraag is vooral een lang ambtelijk traject. Daar komt weinig politiek bij kijken. Daar zijn vooral ambtelijke analyses, toetsingen en adviezen aan de orde. Pas aan het einde van dat ambtelijke traject is er een beslissing door de politiek. Er ligt een ontwerp van beslissing en dan hakt het bestuur, gemeentelijk of provinciaal (of de minister), de knoop door. Maar dit betekent niet dat uw reach-out naar de politiek pas op het einde komt – integendeel.  

Een bestuur moet altijd in belangrijke mate steunen op het ambtelijke voortraject, daarin zit zeer veel technische informatie en worden de begrenzingen van de regelgeving duidelijk aangegeven. Maar op het moment van de politieke beslissing is er altijd nog een zekere discretionaire ruimte voor de politiek. De politiek draagt tenslotte ook de eindverantwoordelijkheid voor de beslissing. Overschat die ruimte niet. Meestal gaat het dan over een aantal voorwaarden die de politiek kan opleggen of aanpassen. Een advies van de ambtenarij negeren, gebeurt – gelukkig voor uw rechtszekerheid –– maar zelden. Wat wel kan: uitstel. Zowel voor de beslissing (met enkele weken om nadere analyse en overleg toe te laten), als voor de hele procedure. En soms komt u tot het inzicht, gezien het advies van de ambtenarij en de te verwachten keuze van de politiek, dat het beter is het project grondig aan te passen en opnieuw in te dienen. Geen schande. En meer kans op succes. 

Een complexe omgeving

In die complexe omgeving werken politici., Zze kijken niet op een uur meer of minder, ze werken in weekends, en de politieke en ambtelijke molen moet met zoveel evenwichten rekening houden dat het soms traag gaat. Geduld is dus een schone deugd. Toon respect voor het ambacht van de politicus. Meer nog: help hen om hun werk te doen. Help een politicus die elke dag zijn ruimte moet onderhandelen door u flexibel en responsief op te stellen.   

Visibiliteit en reputatie zijn een hoog goed voor de politicus, dus doe daar wat mee. Geef hen een plaats in uw communicatie, trek ze mee in bad, en creëer zo betrokkenheid en goodwill voor uw project. 

Kortom respecteer de eigenheid en dynamiek van politiek en bestuur en wees voorbereid op een bumpy road vol verrassingen. 

Kameraadschappelijke groet, 

Joris en Joost 

Reageer op NIMBY@whyte.be 

Volgende keer: Hoe werken de klassieke media ten aanzien van mijn project? 

(*’Politiek’, Bram Vermeulen)